Phishing là gì? Hiểu và bảo vệ bản thân trong thời đại số

Trong thời đại số ngày nay, internet đã trở thành một phần thiết yếu trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Tuy nhiên, khi chúng ta ngày càng phụ thuộc vào các nền tảng trực tuyến, chúng ta cũng tự đặt mình vào nhiều nguy hiểm trực tuyến khác nhau. Một mối đe dọa đặc biệt nguy hiểm là phishing (còn gọi là lừa đảo trực tuyến), một loại tội phạm hoạt động trên mạng có thể đánh cắp danh tính, tài sản trực tuyến của bạn và gây ra các hậu quả nghiêm trọng khác.

Phishing là gì?

Phishing là một hành vi gian lận, trong đó tội phạm mạng mạo danh các tổ chức hoặc cá nhân hợp pháp để lừa nạn nhân tiết lộ thông tin nhạy cảm, chẳng hạn như mật khẩu, số thẻ tín dụng hoặc số an sinh xã hội. Điều này thường đạt được thông qua các email, trang web, tin nhắn văn bản hoặc thậm chí các cuộc gọi điện thoại lừa đảo, trông giống như đến từ các nguồn đáng tin cậy.

9 Phương thức lừa đảo trực tuyến phổ biến hiện nay

1. Lừa đảo qua Email (Email Phishing): Đây là hình thức lừa đảo phổ biến nhất, kẻ tấn công gửi email có vẻ như đến từ các công ty có uy tín, chẳng hạn như ngân hàng, nhà bán lẻ trực tuyến hoặc nhà cung cấp dịch vụ. Các email này thường chứa các yêu cầu cấp bách về thông tin cá nhân, cảnh báo về sự cố tài khoản hoặc liên kết đến các trang web giả mạo giống với trang web thật.
2. Lừa đảo qua Trang Web (Web Phishing): Trong loại lừa đảo này, kẻ tấn công tạo ra các trang web giả trông giống hệt các trang web hợp pháp. Sau đó, chúng sử dụng nhiều phương pháp khác nhau, chẳng hạn như email hoặc mạng xã hội, để dụ nạn nhân vào các trang web giả này và lừa họ nhập thông tin đăng nhập hoặc các thông tin nhạy cảm khác.
3. Lừa đảo có Mục tiêu (Spear Phishing): Đây là một hình thức lừa đảo có mục tiêu hơn, kẻ tấn công thu thập thông tin về các cá nhân hoặc tổ chức cụ thể để làm cho cuộc tấn công của chúng trở nên thuyết phục hơn. Chúng có thể sử dụng các chi tiết cá nhân, chẳng hạn như tên, chức danh công việc hoặc giao dịch mua gần đây, để tạo cảm giác quen thuộc và tin tưởng.
4. Lừa đảo nhằm vào Cá nhân Quan trọng (Whaling): Loại lừa đảo này nhắm mục tiêu vào các cá nhân có vị trí cao trong tổ chức, chẳng hạn như giám đốc điều hành hoặc người nổi tiếng. Kẻ tấn công thường sử dụng các kỹ thuật tinh vi để mạo danh đồng nghiệp, đối tác kinh doanh hoặc các tổ chức đáng tin cậy, nhằm đánh cắp một lượng lớn tiền hoặc dữ liệu công ty nhạy cảm.
5. Lừa đảo qua Điện thoại (Vishing): Đây là hình thức lừa đảo được thực hiện qua điện thoại. Kẻ tấn công có thể đóng giả là đại diện dịch vụ khách hàng, nhân viên hỗ trợ kỹ thuật hoặc thậm chí là quan chức chính phủ, cố gắng lừa nạn nhân tiết lộ thông tin nhạy cảm hoặc cấp quyền truy cập từ xa vào thiết bị của họ.
6. Lừa đảo qua Tin nhắn (Smishing): Loại tấn công này liên quan đến lừa đảo được thực hiện thông qua SMS hoặc tin nhắn văn bản. Kẻ tấn công có thể gửi tin nhắn có vẻ như đến từ ngân hàng, công ty thẻ tín dụng hoặc các tổ chức đáng tin cậy khác, yêu cầu nạn nhân nhấp vào liên kết, cung cấp thông tin cá nhân hoặc mã OTP.
7. Lừa đảo qua Mạng Xã hội (Angler Phishing): Loại này xảy ra trên các nền tảng mạng xã hội, nơi kẻ tấn công tạo tài khoản hoặc trang giả để mạo danh thương hiệu hoặc cá nhân. Chúng có thể sử dụng các tài khoản này để gửi tin nhắn lừa đảo, trả lời yêu cầu của khách hàng bằng các liên kết độc hại hoặc hướng nạn nhân đến các trang web độc hại.
8. Lừa đảo Giám đốc Điều hành (CEO Fraud): Đây là một trò lừa đảo tinh vi nhắm mục tiêu đến nhân viên có quyền truy cập vào tài chính hoặc dữ liệu nhạy cảm của công ty. Kẻ tấn công mạo danh giám đốc điều hành cấp cao và gửi yêu cầu khẩn cấp về chuyển khoản, thông tin bí mật hoặc thay đổi chi tiết tài khoản.
9. Lừa đảo qua Công cụ Tìm kiếm (Search Engine Phishing): Kẻ tấn công tạo các trang web giả mạo ở đầu kết quả tìm kiếm cho các từ khóa phổ biến. Các trang web này thường bắt chước các trang web hợp pháp để lừa người dùng nhập thông tin của họ hoặc tải xuống phần mềm độc hại.
10. Pharming: Thủ đoạn này hướng người dùng đến các website giả mạo bằng cách thay đổi địa chỉ IP thật sự của website, thường là thông qua việc tấn công DNS server hoặc thay đổi file host trên máy tính của nạn nhân.

Cách bảo vệ bản thân khỏi lừa đảo trực tuyến

Các cuộc tấn công lừa đảo ngày càng tinh vi, nhưng bằng cách cảnh giác và làm theo các mẹo thiết yếu sau, bạn có thể giảm đáng kể nguy cơ trở thành nạn nhân.

• Xem xét kỹ lưỡng các liên lạc không mong muốn: Hãy thận trọng với các email, tin nhắn văn bản hoặc cuộc gọi bất ngờ yêu cầu thông tin cá nhân. Luôn xác minh tính hợp pháp của người gửi trước khi trả lời hoặc nhấp vào liên kết.
• Kiểm tra kỹ thông tin liên hệ: Những kẻ lừa đảo thường bắt chước các tổ chức đáng tin cậy. Luôn xác nhận tên và thông tin liên hệ của người gửi một cách độc lập trước khi thực hiện bất kỳ hành động nào.
• Kiểm tra kỹ URL của trang web: Di chuột qua liên kết để xem URL đầy đủ và kiểm tra xem có lỗi chính tả, tên miền bất thường hoặc thiếu “https” cho biết kết nối an toàn hay không. Trước khi tương tác với bất kỳ trang web nào, hãy đảm bảo URL bắt đầu bằng “https”.
• Bảo vệ thông tin nhạy cảm: Không bao giờ nhập dữ liệu cá nhân hoặc tài chính trên các trang web không an toàn. Hãy tìm “https” và biểu tượng ổ khóa trong thanh địa chỉ của trình duyệt trước khi gửi bất kỳ thông tin nhạy cảm nào.
• Thận trọng với các liên kết & tải xuống: Tránh nhấp vào liên kết hoặc tải xuống tệp từ các nguồn không rõ. Nếu nghi ngờ, hãy thận trọng và không tương tác.
• Phân tích nội dung tin nhắn: Đánh giá ngôn ngữ của tin nhắn về tính chuyên nghiệp, logic và sự nhất quán với một tổ chức hợp pháp. Hãy chú ý đến các lỗi ngữ pháp hoặc các yêu cầu bất thường.
• Duy trì phần mềm cập nhật: Giữ cho hệ điều hành, phần mềm chống vi-rút và tất cả các ứng dụng của bạn được cập nhật. Phần mềm lỗi thời có thể chứa các lỗ hổng mà tin tặc khai thác.
• Tạo mật khẩu mạnh & duy nhất: Sử dụng mật khẩu phức tạp, khác biệt cho mỗi tài khoản trực tuyến. Cân nhắc sử dụng trình quản lý mật khẩu để tạo và lưu trữ chúng một cách an toàn.
• Kích hoạt xác thực hai yếu tố: Bật 2FA bất cứ khi nào có thể. Nó thêm một lớp bảo vệ bằng cách yêu cầu bước xác minh thứ hai, như mã được gửi đến điện thoại của bạn.
• Thận trọng trên mạng xã hội: Hãy cảnh giác với các tin nhắn hoặc yêu cầu kết bạn từ các tài khoản không quen thuộc, ngay cả khi chúng có vẻ đến từ người bạn quen. Xác minh danh tính của họ một cách độc lập trước khi nhấp vào liên kết hoặc chia sẻ thông tin.
• Luôn cập nhật thông tin: Liên tục giáo dục bản thân về các kỹ thuật lừa đảo và các mối đe dọa trực tuyến khác. Chia sẻ kiến thức này với bạn bè, gia đình và đồng nghiệp để tạo ra một cộng đồng trực tuyến an toàn hơn.
• Báo cáo các nỗ lực lừa đảo: Nếu bạn nghi ngờ một email lừa đảo, hãy báo cáo nó cho nhà cung cấp dịch vụ email của bạn hoặc cơ quan chức năng có liên quan. Việc báo cáo kịp thời giúp bảo vệ những người khác khỏi trở thành nạn nhân.
• Giáo dục nhân viên: Thường xuyên tổ chức các khóa đào tạo về an ninh mạng để giáo dục nhân viên về lừa đảo và các mối đe dọa mạng khác. Nhân viên được trang bị kiến thức là tuyến phòng thủ đầu tiên của bạn.
• Hệ thống CNTT phòng chống rủi ro an ning mạng: Nếu ngân sách cho phép, hãy đầu tư vào các giải pháp phòng chống các mối đe dọa tiên tiến để chủ động phát hiện và ngăn chặn các nỗ lực lừa đảo trước khi chúng đến tay nhân viên của bạn.

Phishing: Mối đe dọa không thể tránh khỏi trong thời đại số

Lừa đảo trực tuyến là một mối đe dọa không thể tránh khỏi trong bối cảnh kỹ thuật số ngày nay, nhằm mục đích lừa người dùng chia sẻ thông tin nhạy cảm. Tội phạm mạng ngày càng tinh vi, nhưng quan sát kỹ lưỡng thường có thể phát hiện ra những điểm không nhất quán, từ đó phơi bày kế hoạch gian lận của chúng.

Mặc dù việc bảo vệ chống lại lừa đảo là rất quan trọng, nhưng thành công trực tuyến đòi hỏi một cách tiếp cận đa diện. Đối với các doanh nghiệp tại Việt Nam đang tìm cách phát triển mạnh trong môi trường kỹ thuật số, việc hợp tác với một agency tiếp thị kỹ thuật số đáng tin cậy là điều cần thiết.

Tại Leading Digital – công ty SEO hàng đầu tại Việt Nam, chúng tôi cam kết hỗ trợ các doanh nghiệp đạt được sự tăng trưởng trực tuyến có thể đo lường được. Chúng tôi cung cấp các giải pháp kỹ thuật số toàn diện phù hợp với nhu cầu riêng biệt của bạn, từ SEO và tiếp thị nội dung đến truyền thông xã hội và quảng cáo trả phí. Hãy liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay để khám phá cách chúng tôi có thể giúp bạn tự tin điều hướng thế giới kỹ thuật số và đạt được thành công lâu dài.